Sismik İzolatör

•  Deprem İzolatör Sistemi 

Sismik yapı yalıtımı; yapıların deprem etkilerinden korunması amacıyla geliştirilmiş
bir sistemdir. Sistemin amacı, bir yapıyı etkileyen deprem yüklerinin azaltılmasıdır. Sismik
yalıtım yapının depreme dayanma kapasitesini arttırmak yerine, binaya gelen sismik enerjiyi
binaların periyodunu uzatarak azaltma esasına dayanan depreme dayanıklı bir düzenleme
yaklaşımıdır.

İnsanoğlu, deprem etkilerini deneyimlerle her geçen gün daha iyi
anlamaktadır. Deprem hareketli yüklerinin; mühendislik yapılarına, köprü ve
viyadüklere verebileceği zararların önlenebilmesi, can ve mal kayıplarının en aza
indirilebilmesi ve ulaşımın sağlanabilmesi amacıyla deprem izolatör sistemleri (sismik
yalıtım) adı verilen bazı yeni sistemler ve donanımlar geliştirilmiştir .
Deprem anında aktif fay hareketlerinin oluşturduğu deprem yatay kuvvetleri vardır.
Bu kuvvetler yukarıya doğru çıktıkça büyür. Yapılara gelen deprem kuvvetleri çok büyük
boyutlarda olur. Öte yandan yapıların elastik olarak taşıyabilecekleri yükler ise sınırlıdır.
Yaşanan pek çok depremde yapıların, ağırlığının %10’ u gibi bir yatay yüke elastik olarak
karşı koyabileceği hesaplarla gösterilmiştir.
Sismik yalıtılmış yapı yaklaşımda ise; yapının depremde oluşacak yatay yüke göre 5-6
kez daha düşük bir yükü taşıyabilmesi esas alınır. Şiddetli depremde ise yapının depreme
karşı koyması ve yıkılmaması sağlanır. Ayrıca deprem sonrası stratejik önem arz eden
iletişim, savunma, sağlık gibi sektörlerde hizmetin durmadan devamı sağlanır. Mesela sismik
yalıtımı yapılmış bir hastanede, deprem anında ameliyathanenin kullanılması mümkün olur.

Yapılarda; sıva, kaplama, bölme duvarları gibi taşıyıcı olmayan mimarî elemanlar ve
kolon, kiriş, perde duvar gibi taşıyıcı elemanlar bulunur. Yapıların servis ömürleri
boyunca değişik şiddetlerde çok sayıda depremler olabilir. Ayrıca, yapının servis ömrü
boyunca beklenen en şiddetli bir deprem vardır. Depreme dayanıklı bir yapının, değişik
elemanlarından, değişik şiddetlerdeki depremlerde beklenen davranışlar aşağıdaki gibidir:

 Yapının ömrü içinde çok sayıda olması beklenen hafif şiddette ki depremlerde,
taşıyıcı ve taşıyıcı olmayan elemanlarda ve yapı içindeki eşyalarda hiçbir hasar
olmasın.

 Yapının ömrü içinde birden çok kez olacak orta şiddetli depremlerde, mimarî
elemanlarda ve az da olsa taşıyıcı sistemlerde hasar başlangıcı olabilir.

 Yapının servis ömrünce yaşadığı en şiddetli depremde can kaybı olmasın. Bir
diğer ifadeyle taşıyıcı sistemde ileri düzeyde hasar olabilir, ancak yapı
yıkılmamalıdır.


Sismik yalıtım teknolojisinin doğru uygulamaları büyük depremler sırasında bile
binaların elastik davranmasını sağlar. Şaşırtıcı olan da bu yaklaşım prensibinin
hayli basit olmasıdır. Yapılan bir araştırmaya göre sismik yalıtımlı bir bina Richter ölçeğine
göre 8.0 büyüklüğündeki bir depremi, sanki Richter ölçeğine göre 5.5 büyüklüğündeki bir
deprem gibi hisseder.